Η Παπαδάτου βρίσκεται 2,5 χμ. βόρεια των Φυτειών, δυτικά της λίμνης Αμβρακίας, χτισμένη σε υψόμετρο 320 μ.
Ο λογοτέχνης Κώστας Χαντζόπουλος στο διήγημά του “Ο Αρχιληστής Λιαροκάππης” γράφει τα εξής “....Η Παπαδάτου είναι όπως όλα τα χωριά του Ξηρομέρου, χτισμένη απάνω σε ψηλές ράχες και σε ξερούς βράχους, με πουρνάρια και στουρνάρια, με κάνα γαύρο κάπου κάπου, με θεόρατα βουνά ολόγυρα, με κάμπους με χίλια χρώματα με λόγγους ατέλειωτους και με λίμνες ζαφειρένιες κάτω από το ριζό της ράχης, με νερό ζεστό, κουβαλημένο στις βαρέλες από μιας ώρας δρόμο και μ' ένα αθάνατο μαΐστρο, σωστό μπουγάζι, που ξεπαγιάζει μια χαρά κάθε ασυνήθιστος πεδινός, μπουγάζι που ξεκινά σα φοβερό φουσάτο απ' τα Τζουμέρκα, κι απ' τα βουνά του Σουλίου.”
Το χωριό Παπαδάτου είναι απόλυτα εξακριβωμένο ότι υπήρχε προ του 1761. Σε ανέκδοτο έγγραφο Φιρμάνι του Τουρά Σουλτάν Χαμίτη που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1765 και απευθύνεται στον Κριτή (Κυβερνήτη) της επαρχίας του Ξηρομέρου υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για τη φορολογία του γειτονικού χωριού Μαχαλά.
Στο τέλος του εγγράφου αναφέρονται τα σύνορα της Μαχαλάς. Σ' αυτή τη σημείωση αναφέρεται και το χωριό Παπαδάτου.
Το όνομα του χωριού δεν είναι εξακριβωμένο από που προήλθε. Ο δάσκαλος Κυριάκος Κόκκαλης στο άρτιο βιβλίο του “Η ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ” κλίνει πιο πολύ στο συμπέρασμα ότι το όνομα προέρχεται από κάποιον Κεφαλλονίτη ΠΑΠΑΔΑΤΟ που εγκαταστάθηκε στην περιοχή ως γαλατάς – τυροκόμος τον 15ο αιώνα.
Το όνομα Παπαδάτος (Γεώργιος) συναντιέται μέχρι το 1837 σε μια αναφορά – διαταγή του Υπουργείου εσωτερικών. Εν συνεχεία το επώνυμο για αγνώστων λόγους χάθηκε απ' το χωριό.
Ούτε η χρονολογία ίδρυσης του χωριού είναι ακριβής. Σ' ένα προικοσύμφωνο που συντάχθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1551 στην Πόρτα Μπαμπίνης, αναφέρεται ότι ο Μήτσος Κατσουράκης έδωσε την κόρη του Δήμητρα για γυναίκα στο Βασίλη Σταμουλάκη. Η οικογένεια Σταμουλάκη σύμφωνα με την τοπική παράδοση είναι μια. από τις πιο παλιές οικογένειες του χωριού.
Ο Γάλλος περιηγητής Φραγκίσκος Πουκεβίλ σ' ένα απ' τα βιβλία του με τίτλο:
“Ταξίδι στην Ελλάδα – Στερεά, Αττική Κόρινθος” που εκδόθηκε το 1820 αναφέρει:
“ Στο χωριό Παπαδάτου όπου τα νερά της βροχής σχηματίζουν ένα είδος πρόσκαιρης λίμνης (Πλοκοτίτσα;) και ακόμη: “ ........Η Παπαδάτου προεπαναστατικά αριθμούσε 20 οικογένειες.....”.
Ο Άγγλος περιηγητής, τοπογράφος και νομισματολόγος Γουλιέλμος Μαρτίν Ληκ πέρασε απ' το χωριό μας στις 18 Μαρτίου 1809 αναφέρει: “........στις 4.45' διαβήκαμε την Παπαδάτου που κείται στη χαίτη της βουνοκορφής....”
Σε μια έκδοση της Ιεράς Μονής Προυσού Ευρυτανίας με τίτλο “Ιερή διήγηση της Θαυματουργής εικόνας της Παναγιάς της Προυσιώτισσας” Αθήνα 1985 σελ 38 αναφέρονται τα εξής: “.....κάποιος άλλος Χριστιανός, Γεώργιος, από το χωριό Παπαδάτου Ξηρομέρου ήταν παράλυτος στα χέρια και στα πόδια. Το 1807 τον έφεραν στο Μοναστήρι της Παναγιάς και πρόσπεσε στην Αγία Εικόνα με όλη του την καρδιά. Έγινε καλά και γύρισε στο σπίτι του....”
Στις παραμονές της Επανάστασης του 1821 η Παπαδάτου κατάντησε να είναι ένα μικρό κι άσημο χωριό του Ξηρομέρου. Οι συχνές εμπόλεμες καταστάσεις (επιδρομείς, κατακτήσεις, καταστροφές, διώξεις, ερημώσεις κ.α) το κράτησε μακριά από την ανάπτυξη και την πρόοδο κι έμεινε στάσιμο γι' αρκετά χρόνια (μέχρι το 1830).
Μετά την απελευθέρωση του χωριού από τους Τούρκους (1η Φεβρουαρίου 1828) άρχισε η δημιουργία, η εξέλιξη, η πρόοδος. Ο πληθυσμός τους χωριού άρχισε να αυξάνει μετά το 1837 με την μόνιμη εγκατάσταση οικογενειών από τους γύρω οικισμούς Αννίνου, Γαρδί που διαλύθηκαν αλλά και οικογενειών από άλλα χωριά του Ξηρομέρου, του Βάλτου, της Ηπείρου, της Ευρυτανίας.
Απλώθηκε σιγά – σιγά σ' όλο το χώρο του Βραχώδους υψώματος και πύκνωσε παίρνοντας τη σημερινή του μορφή. Το χωριό χωρίζεται στο Κάτω (τα Κατ') και το Επάνω (τ' Απάν)
Στο μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους το 1821, οι Παπαδατιώτες έτρεχαν πρόθυμα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Οι γραπτές μαρτυρίες και η τοπική Προφορική Παράδοση φανερώνουν ότι οι Παπαδατιώτες αγωνιστές – πρόγονοί μας έδειξαν πάντα προθυμία σε όλα τα προσκλητήρια της Πατρίδας μας. Καίτοι όμως ήταν πολλοί οι μαχητές του 1821 ελάχιστα ονόματα μας διασώθηκαν μέχρι σήμερα.
Από το Αρχείο του Μαυροκορδάτου (1822) φαίνεται καθαρά ότι έστελνε επιστολές στους οπλαρχηγούς να παρακινήσουν τους κατοίκους για να επαναστατήσουν. Ο οπλαρχηγός Γ. Βαρνακιώτης απαντά με βεβαιότητα: “.....Από Παπαδάτου θέλουν έβγει όλοι.....”
Από ένα έγγραφο -Πιστοποιητικό που βρίσκεται στο Οικογενειακό Αρχείο του αείμνηστου Δασκάλου Κυριάκου Κόκκαλη αναφέρεται ο πρόγονός μας Αντώνης Χρ. Παπαμήτσος, ο οποίος αγωνίστηκε γενναιότατα σε σημαντικές μάχες απ' το 1825 μέχρι το 1829. Η Παπαδάτου ελευθερώθηκε οριστικά από τους Τούρκους την 1 Φεβρουαρίου 1828. Γενικός αρχηγός του Ελληνικού αυτού Τμήματος που ελευθέρωσε την Παπαδάτου ήταν ο Κώστας Μπότσαρης. Η μάχη δόθηκε στην τοποθεσία που είναι σήμερα το Νεκροταφείο του χωριού και η Εκκλησία “Παναγιά η Μαυρομμάτα”.
Απ' το Μαρμαρινό μνημείο Πεσόντων που βρίσκεται στην όμορφη Πλατεία του χωριού συμπεραίνουμε ότι οι Παπαδατιώτες ήταν παρόντες σε όλους τους αγώνες του Έθνους.
Φιλοπρόοδοι και εργατικοί οι Παπαδαταίοι αξιοποιώντας και τις παραλίμνιες εκτάσεις της Αμβρακίας (Ρίβιο – Άγιος Στέφανος) εργάστηκαν στο Γεωργικό και Κτηνοτροφικό τομέα και πρόκοψαν σε οικογενειακό και κοινοτικό επίπεδο.
Το πανηγύρι του χωριού γιορτάζεται στις 20 Μαΐου (Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Νικολάου από τα Μύρα της Λυκίας στο Μπάρι της Ιταλίας το 1087 μ.Χ
Ο λογοτέχνης Κώστας Χαντζόπουλος στο διήγημά του “Ο Αρχιληστής Λιαροκάππης” γράφει τα εξής “....Η Παπαδάτου είναι όπως όλα τα χωριά του Ξηρομέρου, χτισμένη απάνω σε ψηλές ράχες και σε ξερούς βράχους, με πουρνάρια και στουρνάρια, με κάνα γαύρο κάπου κάπου, με θεόρατα βουνά ολόγυρα, με κάμπους με χίλια χρώματα με λόγγους ατέλειωτους και με λίμνες ζαφειρένιες κάτω από το ριζό της ράχης, με νερό ζεστό, κουβαλημένο στις βαρέλες από μιας ώρας δρόμο και μ' ένα αθάνατο μαΐστρο, σωστό μπουγάζι, που ξεπαγιάζει μια χαρά κάθε ασυνήθιστος πεδινός, μπουγάζι που ξεκινά σα φοβερό φουσάτο απ' τα Τζουμέρκα, κι απ' τα βουνά του Σουλίου.”
Το χωριό Παπαδάτου είναι απόλυτα εξακριβωμένο ότι υπήρχε προ του 1761. Σε ανέκδοτο έγγραφο Φιρμάνι του Τουρά Σουλτάν Χαμίτη που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1765 και απευθύνεται στον Κριτή (Κυβερνήτη) της επαρχίας του Ξηρομέρου υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για τη φορολογία του γειτονικού χωριού Μαχαλά.
Στο τέλος του εγγράφου αναφέρονται τα σύνορα της Μαχαλάς. Σ' αυτή τη σημείωση αναφέρεται και το χωριό Παπαδάτου.
Το όνομα του χωριού δεν είναι εξακριβωμένο από που προήλθε. Ο δάσκαλος Κυριάκος Κόκκαλης στο άρτιο βιβλίο του “Η ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ” κλίνει πιο πολύ στο συμπέρασμα ότι το όνομα προέρχεται από κάποιον Κεφαλλονίτη ΠΑΠΑΔΑΤΟ που εγκαταστάθηκε στην περιοχή ως γαλατάς – τυροκόμος τον 15ο αιώνα.
Το όνομα Παπαδάτος (Γεώργιος) συναντιέται μέχρι το 1837 σε μια αναφορά – διαταγή του Υπουργείου εσωτερικών. Εν συνεχεία το επώνυμο για αγνώστων λόγους χάθηκε απ' το χωριό.
Ούτε η χρονολογία ίδρυσης του χωριού είναι ακριβής. Σ' ένα προικοσύμφωνο που συντάχθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1551 στην Πόρτα Μπαμπίνης, αναφέρεται ότι ο Μήτσος Κατσουράκης έδωσε την κόρη του Δήμητρα για γυναίκα στο Βασίλη Σταμουλάκη. Η οικογένεια Σταμουλάκη σύμφωνα με την τοπική παράδοση είναι μια. από τις πιο παλιές οικογένειες του χωριού.
Ο Γάλλος περιηγητής Φραγκίσκος Πουκεβίλ σ' ένα απ' τα βιβλία του με τίτλο:
“Ταξίδι στην Ελλάδα – Στερεά, Αττική Κόρινθος” που εκδόθηκε το 1820 αναφέρει:
“ Στο χωριό Παπαδάτου όπου τα νερά της βροχής σχηματίζουν ένα είδος πρόσκαιρης λίμνης (Πλοκοτίτσα;) και ακόμη: “ ........Η Παπαδάτου προεπαναστατικά αριθμούσε 20 οικογένειες.....”.
Ο Άγγλος περιηγητής, τοπογράφος και νομισματολόγος Γουλιέλμος Μαρτίν Ληκ πέρασε απ' το χωριό μας στις 18 Μαρτίου 1809 αναφέρει: “........στις 4.45' διαβήκαμε την Παπαδάτου που κείται στη χαίτη της βουνοκορφής....”
Σε μια έκδοση της Ιεράς Μονής Προυσού Ευρυτανίας με τίτλο “Ιερή διήγηση της Θαυματουργής εικόνας της Παναγιάς της Προυσιώτισσας” Αθήνα 1985 σελ 38 αναφέρονται τα εξής: “.....κάποιος άλλος Χριστιανός, Γεώργιος, από το χωριό Παπαδάτου Ξηρομέρου ήταν παράλυτος στα χέρια και στα πόδια. Το 1807 τον έφεραν στο Μοναστήρι της Παναγιάς και πρόσπεσε στην Αγία Εικόνα με όλη του την καρδιά. Έγινε καλά και γύρισε στο σπίτι του....”
Στις παραμονές της Επανάστασης του 1821 η Παπαδάτου κατάντησε να είναι ένα μικρό κι άσημο χωριό του Ξηρομέρου. Οι συχνές εμπόλεμες καταστάσεις (επιδρομείς, κατακτήσεις, καταστροφές, διώξεις, ερημώσεις κ.α) το κράτησε μακριά από την ανάπτυξη και την πρόοδο κι έμεινε στάσιμο γι' αρκετά χρόνια (μέχρι το 1830).
Μετά την απελευθέρωση του χωριού από τους Τούρκους (1η Φεβρουαρίου 1828) άρχισε η δημιουργία, η εξέλιξη, η πρόοδος. Ο πληθυσμός τους χωριού άρχισε να αυξάνει μετά το 1837 με την μόνιμη εγκατάσταση οικογενειών από τους γύρω οικισμούς Αννίνου, Γαρδί που διαλύθηκαν αλλά και οικογενειών από άλλα χωριά του Ξηρομέρου, του Βάλτου, της Ηπείρου, της Ευρυτανίας.
Απλώθηκε σιγά – σιγά σ' όλο το χώρο του Βραχώδους υψώματος και πύκνωσε παίρνοντας τη σημερινή του μορφή. Το χωριό χωρίζεται στο Κάτω (τα Κατ') και το Επάνω (τ' Απάν)
Στο μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους το 1821, οι Παπαδατιώτες έτρεχαν πρόθυμα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Οι γραπτές μαρτυρίες και η τοπική Προφορική Παράδοση φανερώνουν ότι οι Παπαδατιώτες αγωνιστές – πρόγονοί μας έδειξαν πάντα προθυμία σε όλα τα προσκλητήρια της Πατρίδας μας. Καίτοι όμως ήταν πολλοί οι μαχητές του 1821 ελάχιστα ονόματα μας διασώθηκαν μέχρι σήμερα.
Από το Αρχείο του Μαυροκορδάτου (1822) φαίνεται καθαρά ότι έστελνε επιστολές στους οπλαρχηγούς να παρακινήσουν τους κατοίκους για να επαναστατήσουν. Ο οπλαρχηγός Γ. Βαρνακιώτης απαντά με βεβαιότητα: “.....Από Παπαδάτου θέλουν έβγει όλοι.....”
Από ένα έγγραφο -Πιστοποιητικό που βρίσκεται στο Οικογενειακό Αρχείο του αείμνηστου Δασκάλου Κυριάκου Κόκκαλη αναφέρεται ο πρόγονός μας Αντώνης Χρ. Παπαμήτσος, ο οποίος αγωνίστηκε γενναιότατα σε σημαντικές μάχες απ' το 1825 μέχρι το 1829. Η Παπαδάτου ελευθερώθηκε οριστικά από τους Τούρκους την 1 Φεβρουαρίου 1828. Γενικός αρχηγός του Ελληνικού αυτού Τμήματος που ελευθέρωσε την Παπαδάτου ήταν ο Κώστας Μπότσαρης. Η μάχη δόθηκε στην τοποθεσία που είναι σήμερα το Νεκροταφείο του χωριού και η Εκκλησία “Παναγιά η Μαυρομμάτα”.
Απ' το Μαρμαρινό μνημείο Πεσόντων που βρίσκεται στην όμορφη Πλατεία του χωριού συμπεραίνουμε ότι οι Παπαδατιώτες ήταν παρόντες σε όλους τους αγώνες του Έθνους.
Φιλοπρόοδοι και εργατικοί οι Παπαδαταίοι αξιοποιώντας και τις παραλίμνιες εκτάσεις της Αμβρακίας (Ρίβιο – Άγιος Στέφανος) εργάστηκαν στο Γεωργικό και Κτηνοτροφικό τομέα και πρόκοψαν σε οικογενειακό και κοινοτικό επίπεδο.
Το πανηγύρι του χωριού γιορτάζεται στις 20 Μαΐου (Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Νικολάου από τα Μύρα της Λυκίας στο Μπάρι της Ιταλίας το 1087 μ.Χ
Απο την ιστοσελίδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου